Gmina Dębno
- Home
- Informacja turystyczna
- Powiat Brzeski
- Gmina Dębno
Gmina Dębno
leży we wschodniej Małopolsce i jest jedną z siedmiu gmin powiatu brzeskiego. Ma nieco ponad 81 km kwadratowych powierzchni, a w jej skład wchodzi trzynaście sołectw (Wola Dębińska, Biadoliny Szlacheckie, Doły, Jastew, Jaworsko, Łoniowa, Łysa Góra, Maszkienice, Niedźwiedza, Perła, Porąbka Uszewska, Sufczyn, Dębno. Gminę zamieszkuje ponad 14 tysięcy osób. O rozwoju tego obszaru od wieków decydowało usytuowanie przy ważnym szlaku handlowym. Mowa o trakcie ruskim z Krakowa na Ruś, w miejscu którego przebywa obecnie droga krajowa nr 94 (dawna „czwórka”). Ta ważna trasa przecina gminę ze zachodu na wschód, a w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się najważniejsze gminne instytucje oraz zabytki.
Ze względu na fakt, iż obszar gminy położony jest w granicy dwóch krain geograficznych, cechuje ją urozmaicone ukształtowanie terenu. Jej południowa część leży w obrębie Pogórza Karpackiego i posiada pagórkowaty, a na południowych krańcach wręcz górzysty krajobraz. Z kolei północną część gminy stanowią obrzeża Kotliny Sandomierskiej, a zatem rejony te w przeważającej części mają charakter równinny – doskonale nadający się do niezbyt forsownej turystyki rowerowej. Turystycznymi atutami gminy są też cenne zabytki architektury na czele z późnogotyckim zamkiem i kościołem parafialnym w Dębnie. Neogotycki kościół św. Andrzeja w Porąbce Uszewskiej wzniesiony w początkach XX wieku, kamienną kaplicę-grotę Najświętszej Panny Marii z Lourdes, także w Porąbce Uszewskiej. Na terenie gminy napotkamy również dwa inne zabytkowe kościoły, dwór ziemiański z początków XX wieku, osiemnastowieczny spichlerz, drewniane chałupy i towarzyszące im zabudowania gospodarcze z drugiej połowy XIX i początków XX wieku, stare cmentarze oraz kapliczki i kamienne figury przydrożne, z których najstarsza powstała w połowie XVIII wieku.
Spore obszary leśne – zwłaszcza w północnych regionach gminy – przyciągają spacerowiczów i grzybiarzy. Malowniczość lokalnemu krajobrazowi przydają się tylko pagórkowate tereny na południu gminy, ale też duże obszary pól uprawnych i wielohektarowe sady owocowe. W kilku wsiach powstało ponad dwadzieścia gospodarstw agroturystycznych.
Większość miejscowości wchodzących w skład gminy Dębno powstała w XIII i XIV wieku. Wyjątkiem są wsie Perła (XV) i Jastew(druga połowa XVII lub początek XVIII wieku). Pierwsza wzmianka pisana o Dębnie pochodzi z 11 listopada 1274 roku i dotyczy przekazania Dębna przez Bolesława Wstydliwego niejakiemu Świętosławowi z rodu Gryfitów.
Zabytki
Zamek w Dębnie to wielkopańska rezydencja, która uchodzi za perłę polskiej architektury z czasów późnego gotyku. Do dziś obiekt przetrwał w stanie niemal niezmienionym od czasów powstania.
Budowla powstała w latach 1470-1480, z polecenia i za pieniądze kanclerza wielkiego koronnego i kasztelana krakowskiego, Jakuba z Dębna herbu Odrowąż. W 1586 roku zamek przeszedł renowację w stylu renesansowym, a pod koniec XVIII wieku dodano elementy barokowe. Dobudowano również część północnego skrzydła i wyburzono postawioną po wschodniej stronie zamku kaplicę.
W kolejnych wiekach budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli, jednak przeprowadzane przez nich remonty nie zmieniły jego oryginalnej struktury. W XIX wieku w jej murach skrywali się uczestnicy powstania listopadowego. Ostatni z prywatnych właścicieli zamku, Stanisław Jastrzębski, opuścił go we wrześniu 1939 roku, a teren przejęły w zarząd niemieckie władze okupacyjne. Po wojnie zamek stał się własnością Skarbu Państwa. Użytkował go Związek Historyków Sztuki i Kultury, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, a przez pewien czas także szkoła przysposobienia rolniczego i biblioteka. Krótko mieścił się w nim nawet posterunek milicji. W 1947 rozpoczął się remont zamku, trwający z przerwami do 1976 roku. Potem obiekt znalazł się pod kuratelą tarnowskiego Muzeum Okręgowego.
Obiekty sakralne
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Kościół pod wezwaniem świętej Małgorzaty w Dębnie to przykład późnogotyckiej architektury sakralnej. Wybudowany z kamienia z dodatkiem cegły. W świątyni zwraca uwagę kilka elementów. Koniecznie trzeba się przyjrzeć siedmiu portalom gotyckim w tak zwanym typie długoszowskim oraz kamiennemu tabernakulum ściennemu, znajdującemu się w węższym, prostokątnym prezbiterium. Warto obejrzeć także dwa epitafia murowane w ramach z piaskowca – autorstwa Kaspra Zoararda (z 1611 r.) i Jakuba z Porąbki (1644) – oraz dzwon ulany w roku 1777 przez Jana i Ignacego Lechererów. Ołtarz główny kościoła stanowi drewniany tryptyk, przedstawiający Trójcę Świętą w otoczeniu chórów anielskich.Budynek kościoła powstał w latach 1470-1504. Wybudowano go w miejsce drewnianej świątyni, pochodzącej prawdopodobnie jeszcze z XIV wieku. Fundatorem budowli był kasztelan krakowski Jakub z Dębna, a po jego śmierci Jakub Szczekocki. Budynek został konsekrowany w 1504 roku przez biskupa Jana, sufragana krakowskiego. Początkowo kościół był pod wezwaniem świętej Trójcy. Dopiero około roku 1618 powrócono do oryginalnej, czternastowiecznej patronki – świętej Małgorzaty. W latach 1899-1903 przeprowadzona została gruntowna renowacja budynku. Dodano wtedy dachówkę, nowy strop, zamontowano kamienne gzymsy i rozbudowano znajdującą się po północnej stronie zakrystię. W oknie prezbiterium pojawił się duży, piękny witraż przedstawiający patronkę kościoła, wykonany prawdopodobnie w Wiedniu. Wiele prac renowacyjnych wykonano również w ciągu ostatnich pięciu lat. W okresie tym udało się między innymi wykonać izolację ścian, nową elewację, wyremontować dach czy wymienić nawierzchnię drogi procesyjnej. Obecnie kościół w Dębnie stanowi godną reprezentację naszej gminy.Świątynia, służąca do dziś parafianom.
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła jest jednym z najwybitniejszych dzieł Jana Sas–Zubrzyckiego (ur. 1860, zm.1935) – wybitnego architekta, teoretyka architektury, konserwatora sztuki i profesora zwyczajnego Katedry Historii Architektury i Estetyki Politechniki Lwowskiej. Świątynia powstała w latach 1910-1918. Budowla stanowi ciekawy przykład neogotyckiej architektury sakralnej z początku XX wieku. Kubatura świątyni wynosi 12 000 m³, powierzchnia użytkowa 1800 m². Jest to budynek neogotycki, trzynawowy, pseudohalowy, z transeptem. Jest murowany z cegły, z użyciem kamienia i betonu. Prezbiterium jest zamknięte trójbocznie, z przybudówkami po bokach: od wschodu z wieżyczką schodową, od zachodu z zamkniętą trójbocznie kaplicą.
Od frontu znajduje się wieża zegarowa o rzucie kwadratu, ujęta po bokach dwiema symetrycznymi przybudówkami. Ramiona transeptu są zamknięte ścianami prostymi. na zewnątrz budynek jest oszkarpowany. Posiada dachy siodłowe i pulpitowe. Na skrzyżowaniu nawy i ramion transeptu zbudowano wieżyczkę na sygnaturkę z latarnią. Strzelisty hełm wieży jest ostrosłupowy, flankowany narożnymi wieżyczkami.
Prezbiterium nakrywają sklepienia gwiaździste. W pozostałych częściach korpusu są sklepienia krzyżowe, o przęsłach wydzielonych gurtami. W nawach bocznych, w przęsłach przyległych do transeptu, znajdują się głębokie wnęki ołtarzowe, ponad którymi są empory. W środkowych przęsłach zbudowano przejścia do małych przedsionków. Zakrystia jest przykryta sklepieniem kolebkowym. Posadzki są wykonane z płytek marmurowych i ceramicznych.
W środku świątyni znajdziemy XVIII wieczne obrazy: Matki Bożej z Dzieciątkiem, Św. Jana Nepomucena, Ecce Homo, Św. Franciszka, Św. Piotra. Najstarszym zabytkiem malarskim jest obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem pomiędzy Św. Wojciechem i Św. Stanisławem, pochodzący z początku XVI wieku. Obok znajdują się tu jeszcze bardzo ciekawe i cenne dzieła z XIX i XX wieku. Wyposażenie kościoła uzupełnia szereg rzeźb, datowanych od XVI wieku do czasów współczesnych. Warte uwagi są także: barokowa drewniana chrzcielnica; relikwiarz św. Jana Kantego i św. Andrzeja, ornaty z XVIII wieku; ambona z ok. 1930 roku, o bogatym snycerskim opracowaniu baldachimu i kosza, w zaplecku z płaskorzeźbą Chrystusa. Na wieży kościelnej zawieszony jest dzwon odlany w 1546 roku.
Źródła:http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
To replika słynnego miejsca kultu znajdującego się we Francji. Położona na wzniesieniu, jest miejscem odprawiania nabożeństw maryjnych i innych uroczystości religijnych. W jej centrum znajduje się ołtarz, we frontowych ścianach umieszczono źródła z cudowną wodą z Lourdes. Co roku przyciąga kilkadziesiąt tysięcy pielgrzymów. Wzniesienie jest starannie zagospodarowane. Z jednej strony mamy bardzo dobrze utrzymane trawniki, z drugiej alejki spacerowe oraz elementy kultu religijnego, takie jak figury Matki Bożej oraz pomnik poświęcony ks. Janowi Palce. Ten ostatni znalazł się tutaj nieprzypadkowo, bo to księdzu Palce należy zawdzięczać rozwój kultu maryjnego na tym terenie. Pod koniec ostatniej dekady XIX wieku młody wikariusz udał się z pielgrzymką do, głośnego w tym czasie na świecie, francuskiego sanktuarium w Lourdes. Urzeczony atmosferą w świątyni postanowił ją przenieść, chociaż w części, na ziemię polską – do swojej parafii w Porąbce Uszewskiej. W tym celu przywiózł z podróży gipsowy model groty, który miał służyć jako wzór do budowy. Zainteresowanie Porąbką Uszewską świadczy, że udało mu się to w pełni.
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Pomnik świętej Kingi znajduje się na pagórku w pobliżu zamku w Dębnie,nad potokiem Niedźwiedź. Ufundowany został przez Annę Tarłową, ówczesną panią na zamku. Posąg pochodzi z 1725 roku i najprawdopodobniej jest najstarszą kamienną figurą św. Kingi w Polsce. Przedstawia kobietę w zakonnym stroju klaryski, która trzyma w złożonych rękach krzyż. Sama rzeźba sprawia wrażenie prymitywnej, co świadczyć może, iż jej autorem był miejscowy kamieniarz. Na cokole posągu świętej Kingi znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca chustę świętej Weroniki, z widocznym na niej wizerunkiem Chrystusa. Niżej, w otoczeniu ornamentów roślinnych przypominających płomienie, znajduje się tarcza z herbem Topór, którym posługiwał się ród Tarłów. Pod spodem umieszczono datę: ANNO DNI 1725. W czterech rogach tarczy herbowej widnieją litery ATKK, które oznaczają Annę Tarłową, kuchmistrzynię koronną.Postać Kingi jest mocno związana z małopolską. Choć została kanonizowana dopiero w 1999 roku przez papieża Jana Pawła II, jej panowanie przypadło na okres ponad 700 lat wcześniej. Zanim wstąpiła do klasztoru klarysek (który zresztą sama ufundowała), Kinga była bowiem żoną księcia krakowskiego i sandomierskiego, Bolesława Wstydliwego.Wokół osoby świętej Kingi narosło przez wieki wiele legend. Jedna z nich związana jest również z Dębnem. To właśnie tam na orszak księżnej miał napaść oddział tatarski, który wyzwolił się z lochów pobliskiego grodu. Okolicznym mieszkańcom udało się jednak odeprzeć atak i uchronić Kingę od pewnej śmierci. Księżna krakowska miała z wdzięczności ufundować oryginalny, drewniany kościół w Dębnie. Pięćset lat później w miejscu legendarnej potyczki stanął posąg, który można podziwiać do dziś.
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Fundatorami tej figury byli Anna Nepomucena z Jabłonowskich i Maciej Lanckorońscy. Posag usytuowany jest na postumencie z herbami Zadora i Prus III nad orderem Orła Białego
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Kaplica znajduje się u głównego wejścia na cmentarz parafialny w Dębnie. Zaprojektowana w stylu neogotyckim, jest największym i najpiękniejszym tego typu zabytkiem architektury w całej wschodniej części województwa małopolskiego. Budowla powstała w 1906 roku z fundacji Marii z Dembińskich Jastrzębska, jako mauzoleum rodziny ówczesnych właścicieli zamku i fundatorów kościoła w Dębnie. Jako autora projektu kaplicy wskazuje się Jana Sas-Zubrzyckiego (1860-1935), jednego z najwybitniejszych architektów polskich końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, którego dziełem jest także kościół w sąsiadującej z Dębnem Porąbce Uszewskiej.
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Wybudowany został w latach 1920-1922, prawdopodobnie według projektu ówczesnego proboszcza ks. Wojciecha Bukowca. Kościół złożony jest z trójnawowego korpusu pseudo-halowego i krótkiego prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Przy prezbiterium znajduje się zakrystia, natomiast przy nawie przedsionek. Świątynia nakryta jest dachami dwuspadowymi. We wnętrzu kościoła szczególną uwagę zwraca ołtarz główny o charakterze neogotyckim z 1936 roku w którym znajduje się obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
http://www.gminadebno.pl/turystyka/zamek-w-debnie
Wybudowany w latach 1914–1919, znajdujący się w Maszkienicach. Został zaprojektowany przez tarnowskiego architekta Janusza Rypuszyńskiego. Wzniesiona z cegły świątynia charakteryzuje się stylem neogotyckim. Po obu stronach nawy kościoła wzniesione są dwie symetryczne kaplice. We wnętrzu kościoła szczególną uwagę przykuwa późnobarokowy ołtarz boczny z I połowy XVIII wieku, mieszczący obraz św. Anny z końca XIX wieku. Od maja 2012 roku w kościele znajdują się relikwie św. Rity i z tej okazji każdego 22 dnia miesiąca odbywają się nabożeństwa ku czci świętej, na które przybywa spora ilość pielgrzymów z woj. małopolskiego.
Apteka
Apteka Bliska
Dębno 380, 32-852 Dębno
Godziny otwarcia:
poniedziałek – piątek: 08:00-16:30
sobota – niedziela: Zamknięte
Telefon: 14 665 80 01
Punkt Apteczny Bliski
Porąbka Uszewska 311, 32-854 Porąbka Uszewska
Godziny otwarcia:
poniedziałek – piątek: 08:00–17:00
sobota – niedziela: Zamknięte
Telefon: 14 665 66 95
Malwa. Apteka
32-853 Łysa Góra
Godziny otwarcia:
poniedziałek – piątek: 8:00-15:30
sobota – niedziela: 9:00-13:00
Telefon: 14 665 73 08
Obiekty noclegowe
Hotel AGAWA
tel. 14 665 83 17,
kom. 601 660 075
Wola Dębińska 278
32-852 Dębno
Zajazd PORĄBKA
tel. 14 66 56 888,
kom. 603 034 713
Porąbka Uszewska 32-854 Porąbka Uszewska
e-mail:
info@zajazdporabka.com.pl,
zajazd@zajazdporabka.com.pl
Nasz Młyn
tel.143000133
Sufczyn306,32-852Sufczyn
e-mail:biuro@naszmlyn.pl
www.naszmlyn.pl
Gospodarstwa agroturystyczne
„Bonawentura” Bonawentura i Kazimierz Pałuccy,
32-852 Dębno 278, tel. 14 665 88 96
„Mały Folwark” Danuta Połeć,
32-852 Dębno 164, tel. 14 665 80 85
„W Rynku” Zofia Pabian,
32-854 Porąbka Uszewska 180, tel. 14 665 85 72
„U Polcoka” Kinga Gurgul,
32-854 Porąbka Uszewska 184, tel. 14 665 65 07
„Klaudia” Stanisława Krzykalak,
32-854 Porąbka Uszewska 160, tel. 14 665 65 78, kom. 609 584 708
„Gajdówka” Maria i Henryk Ostręga,
32-853 Łysa Góra 142, tel. 14 665 73 47
„Nad Niedźwiedziem” Lucyna Wójtowicz,
32-854 Porąbka Uszewska 151, tel. 14 665 65 31
„Uroczysko” Władysław Jedynak,
32-854 Porąbka Uszewska 257, tel. 14 665 65 57
„Porąbczanka” Elżbieta i Jan Mleczko,
32-854 Porąbka Uszewska 231, tel. 14 665 65 30
Renata Mrożek
32-854 Porąbka Uszewska 257, tel. 14 665 66 50
„Na Kuźnisku” Klemens Góral,
32-854 Porąbka Uszewska 360, tel. 14 665 65 91, kom. 601 302 360
Gospodarstwo agroturystyczne Elżebiety Przyłuckiej
32-853 Łysa Góra 319, kom. 792 093 319
„Pod wzgórzem” Zofia Brachucy
32-854 Porąbka Uszewska 327, tel. 14 665 65 23
„Noclegi pod zamkiem” Paweł Ciuruś,
32-852 Dębno, Wola Dębińska 344, tel. 14 620 16 06
Restauracje
Restauracja i Hotel AGAWA
tel. 14 665 83 17,
kom. 601 660 075
Wola Dębińska 278, 32-852 Dębno
https://www.facebook.com/agawadebno/?locale2=pl_PL
Karczma POD JESIONAMI
tel. 14 665 80 16
Dębno 6A, 32-852 Dębno
http://podjesionami.com.pl
Restauracja i Pizzeria MAMMA MIA
tel. 14 665 87 00,
kom. 517 190 129
Dębno 188, 32-852 Dębno
http://mammamia-debno.pl
Restauracja NASZ MŁYN
tel. 14 300 01 33
Sufczyn 306, 32-852 Sufczyn
https://naszmlyn.pl
Dom Weselny WIOLIN
kom. 600 988 294
Sufczyn 64, 32-852 Sufczyn
https://pl-pl.facebook.com › DomWeselnyWiolin
Zajazd PORĄBKA
tel. 14 665 68 88, kom. 603 034 713
Porąbka Uszewska 63, 32-854 Porąbka Uszewska
https://pl-pl.facebook.com
Banki i bankomaty
Bank Spółdzielczy w Brzesku o. Dębno
tel. 14 665 87 17, fax 14 665 03 07
Bankomat przy UG Dębno, Wola Dębińska 240
Poczta i punkty pocztowe
Poczta Polska
Wola Dębińska 240, 32-852 Wola Dębińska
Telefon: 14 663 05 65
Godziny otwarcia:
poniedziałek – czwartek: 08:00–18:00
piątek8:00-20:00
sobota-niedziela: Zamknięte
Paczkomaty InPost
Adres: Łysa Góra 269, 32-853 Łysa Góra
Godziny: Czynne całą dobę
Telefon: 722 444 000
Adres: Wola Dębińska 115, 32-852 Wola Dębińska
Godziny: Czynne całą dobę
Telefon: 722 444 000