Standardy ochrony małoletnich 

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 1606).
2. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz.U. 2024 poz. 560)

PREAMBUŁA

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez Pracowników Powiatowego Centrum Edukacji w Brzesku jest działanie dla dobra Dziecka i w jego najlepszym interesie. Każdy Pracownik PCE traktuje Dziecko z należytym szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie prze z kogokolwiek wobec Dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy PCE w Brzesku, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych placówki oraz swoich kompetencji.

II. Definicje

Na potrzeby niniejszego dokumentu zostało doprecyzowane znaczenie poniższych pojęć:
1. Dziecko (małoletni) to każda osoba poniżej 18 roku życia.
2. Rodzice (opiekunowie prawni) to osoby prawnie odpowiedzialne za dziecko.
3. Osoba dorosła to każdy człowiek powyżej 18 roku życia, który nie jest dla dziecka jego rodzicem lub opiekunem prawnym, który w czasie pobytu w PCE sprawuje nad nim opiekę (m.in. kierownik lub opiekun grupy, członek rodziny Dziecka ,).
4. Krzywdzenie dziecka oznacza popełnienie na jego szkodę przestępstwa.
5. Przestępstwo na szkodę dziecka – na szkodę dzieci mogą być popełnione wszystkie przestępstwa, jakie mogą być popełnione przeciwko osobom dorosłym, a dodatkowo przestępstwa, które mogą być popełnione wyłącznie przeciwko dzieciom (np. wykorzystywanie seksualne z art. 200 Kodeku Karnego). Z uwagi na specyfikę działalności Powiatowego Centrum Edukacji w Brzesku a w szczególności Szkolnego Schroniska Młodzieżowe w Brzesku, w którym łatwo można uzyskać możliwość odosobnienia, istnieje zagrożenie przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, w szczególności zgwałcenie (art. 197 Kodeksu Karnego), seksualne wykorzystanie niepoczytalności i bezradności (art. 198 KK), seksualne wykorzystanie zależności lub krytycznego położenia (art. 199 KK), seksualne wykorzystanie osoby poniżej 15 roku życia (art. 200 KK), grooming (uwiedzenie małoletniego za pomocą środków porozumiewania się na odległość – art. 200a KK).
7. Pracownikiem, jest każda osoba przyjęta do pracy, w tym osoba zatrudniona w oparciu o umowę cywilnoprawną, praktykant, stażysta i wolontariusz, niezależnie od obywatelstwa i wieku tej osoby.
8. Dyrektor – osoba kierująca pracą Powiatowego Centrum Edukacji w Brzesku.

III. Polityka Ochrony Małoletnich

PCE zobowiązuje się do zapewnienia bezpiecznego i sprzyjającego rozwojowi środowiska dla wszystkich Dzieci uczestniczących w jego działalności. Prowadzi swoją działalność statutową z najwyższym poszanowaniem praw człowieka w szczególności praw Dzieci jako osób szczególnie wrażliwych na krzywdzenie. PCE podkreśla istotność prawnego i społecznego obowiązku zawiadamiania organów ścigania o każdym przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę dzieci i zobowiązuje się szkolić swoich Pracowników w tym zakresie.

IV. Obowiązki Pracowników

1. Obowiązki

1. Obowiązki Dyrektora:
a) powołanie powołanie zespołu do zespołu do spraw opracowania i wdrożenia spraw opracowania i wdrożenia Standardów ochrony standardów ochrony małoletnich,
b) nadzór nad wdrożeniem standardów i respektowaniem ich przestrzegania,
c) wyznaczenie zakresu obowiązków zespołu do spraw standardów ochrony wyznaczenie zakresu obowiązków zespołu do spraw standardów ochrony małoletnich,
d) wdrażanie zasad rekrutacji pracowników według wdrażanie zasad rekrutacji pracowników według wytycznych opisanych g wytycznych opisanych w standardach ochrony małoletnich

2. Obowiązki zespołu do spraw

2. Obowiązki zespołu do spraw opracowania i wdrożenia Standardów ochrony standardów ochrony małoletnich:
a) samokształcenie i doskonalenie w zakresie ochrony dzieci, ,
b) przygotowanie Pracowników PCE w Brzesku PCE w Brzesku do stosowania standardów ochrony dzieci (zarówno przed przystąpieniem do pracy, jak i po dokonaniu do pracy, jak i po dokonaniu zmian w brzmieniu standardów),
c) prowadzenie ewidencji prowadzenie ewidencji Pracowników placówki, którzy zapoznali się ze pracowników placówki, którzy zapoznali się ze standardami ochrony Dzieci przed przystąpieniem do pracy oraz po dokonaniuniu zmian w zapisie standardów,
d) dbałość o udostępnienie standardów ochrony Dzieci na stronie internetowej PCE w Brzesku PCE w Brzesku oraz na jej terenie,
e) przegląd standardów ochrony przegląd standardów ochrony Dzieci w porozumieniu i współpracy z Dyrektorem i Pracownikami, w razie potrzeby dokonywanie aktualizacji standardów, prowadzenie ewidencji zdarzeń –– oryginały notatek ze zgłoszeń i interwencji interwencji przechowuje się w recepcji SSM recepcji SSM. Ewidencję zdarzeń należy przechowywać w odpowiednio zabezpieczonym miejscu, do którego dostęp  ma zespół do spraw standardów ochrony małoletnich oraz Dyrektor,

V. Procedury ochrony małoletnich

1. Proces rekrutacji Pracowników musi obejmować sprawdzenie przeszłości kandydatów, aby upewnić się, że są oni odpowiednimi osobami do pracy z Dziećmi.
2. Działania Pracowników muszą być regularnie monitorowane i oceniane w celu zapewnienia przestrzegania standardów ochrony Dzieci.
3. PCE ustanawia jasne procedury postępowania w przypadku zgłoszenia podejrzenia naruszenia praw Dziecka, które obejmują ochronę ofiar oraz raportowanie incydentów odpowiednim instytucjom.

VI. Edukacja i informacja

1. Dzieci oraz ich Rodzice prawni muszą być informowani o przysługujących im prawach oraz o dostępnych środkach ochrony i wsparcia.
2. PCE dostarcza materiały edukacyjne i informacyjne dotyczące praw Dzieci i zasad ochrony.

VII. Współpraca z instytucjami zewnętrznymi

PCE zobowiązuje się do współpracy z odpowiednimi instytucjami, takimi jak szkoły, placówki opiekuńcze, policja i inne organizacje pozarządowe, w celu zapewnienia kompleksowej ochrony Dzieci.

VIII. Przegląd i aktualizacja

Standardy ochrony małoletnich będą regularnie przeglądane (min. raz na 2 lata) i aktualizowane w celu dostosowania ich do zmieniających się przepisów prawnych oraz najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony Dzieci.

IX. Procedura w przypadku podejrzenia Krzywdzenia dziecka

1. Zawsze, kiedy jest to możliwe, należy dokonywać identyfikacji Dziecka i jego relacji z Osobą dorosłą, z którą przebywa w trakcie pobytu w PCE.
2. W sytuacjach nietypowych i/lub podejrzanych, wskazujących na możliwe ryzyko Krzywdzenia dziecka, identyfikacja jest obowiązkowo przeprowadzana przez Pracownika PCE. Przykłady sytuacji mogących budzić podejrzenia znajdują się w Załączniku nr 1.
3. Ze względu na podejrzane możliwe sytuacje wymienione w punkcie 2 oraz bezpieczeństwo wszystkich mieszkańców schroniska młodzieżowego jego obsługa ma prawo żądania dostępu do pokoju w każdej sytuacji, która będzie tego wymagała.
4. Aby dokonać identyfikacji Dziecka i jego relacji w stosunku do osoby, z którą przebywa w PCE, należy:
a) Zapytać o tożsamość Dziecka oraz o jego relację w stosunku do osoby, z którą przybyło do obiektu. W tym celu można poprosić o dokument tożsamości Dziecka lub inny dokument potwierdzający, że osoba dorosła ma prawo do sprawowania opieki nad Dzieckiem (np. dokument tożsamości Dziecka wykazujący na pokrewieństwo, akt stanu cywilnego, orzeczenie sądu, zgoda notarialna Rodzica na podróżowanie danej osoby z Dzieckiem lub zgoda podpisana przez Rodzica Dziecka wraz ze wskazaniem danych Dziecka, adresu jego zamieszkania, kontaktem telefonicznym do Rodzica i numerem dokumentu tożsamości/numerem PESEL osoby, której Rodzic powierzył opiekę nad Dzieckiem) – przykładowy wzór upoważnienia stanowi załącznik Nr 2.
b) W przypadku braku dokumentu tożsamości, można poprosić o podanie danych Dziecka (imię, nazwisko, adres, numer PESEL).
c) W przypadku braku dokumentów wskazujących na pokrewieństwo Dziecka i Osoby dorosłej należy zapytać o tę relację Osobę dorosłą oraz Dziecko.
Przykładowy schemat rozmowy z dorosłym i Dzieckiem znajduje się w Załączniku nr 3.
d) Jeżeli Osoba dorosła nie posiada dokumentu zgody Rodziców, należy poprosić o numer telefonu wyżej wymienionych, aby zadzwonić i potwierdzić przebywanie dziecka z obcą Osobą dorosłą za ich wiedzą i zgodą.
5. W przypadku oporu ze strony Osoby dorosłej co do okazania dokumentu dziecka i/lub wskazania relacji należy wyjaśnić, że procedura służy zapewnieniu bezpieczeństwa Dzieciom przebywającym w obiekcie PCE.
6. Po wyjaśnieniu sprawy w sposób pozytywny należy podziękować za poświęcony czas na upewnienie się, że Dziecko jest pod dobrą opieką i jeszcze raz podkreślić, że procedura ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa Dzieciom.
7. W przypadku gdy rozmowa nie rozwieje wątpliwości dotyczących podejrzenia wobec dorosłego i jego intencji skrzywdzenia Dziecka, należy dyskretnie powiadomić Dyrektora.
8. Od momentu kiedy pojawiły się pierwsze wątpliwości, zarówno Dziecko, jak i Osoba dorosła powinni być pod stałą obserwacją Pracowników i nie zostawać sami.
9. Dyrektor, który został powiadomiony o sytuacji, podejmuje decyzję o zawiadomieniu policji lub w razie wątpliwości przejmuje rozmowę z podejrzaną Osobą dorosłą w celu uzyskania dalszych wyjaśnień.
10. W przypadku, gdy rozmowa potwierdzi przekonanie o próbie lub popełnieniu przestępstwa na szkodę Dziecka, Dyrektor zawiadamia o tym fakcie policję. Dalej stosuje się procedurę w przypadku okoliczności wskazujących na skrzywdzenie Dziecka.
11. W zależności od sytuacji i miejsca, Dyrektor weryfikuje, na ile podejrzenie Krzywdzenia dziecka jest zasadne. W tym celu dobiera odpowiednie środki prowadzące do wyjaśnienia sytuacji lub podejmuje decyzję o zawiadomieniu policji.

X. Procedura w przypadku okoliczności wskazujących na Skrzywdzenie Dziecka

1. Mając uzasadnione podejrzenie, że Dziecko przebywające w PCE jest krzywdzone, należy niezwłocznie zawiadomić policję, dzwoniąc pod numer 112 i opisując okoliczności zdarzenia. W zależności od dynamiki sytuacji i okoliczności, telefon wykonuje osoba, która jest bezpośrednim świadkiem zdarzenia (gość/Pracownik/Dyrektor).
2. Uzasadnione podejrzenie krzywdzenia dziecka występuje wtedy, gdy:
a) Dziecko ujawniło fakt krzywdzenia w PCE,
b) zaobserwowano krzywdzenie Dziecka,
c) Dziecko ma na sobie ślady krzywdzenia (np. zadrapania, zasinienia), a zapytane odpowiada niespójnie i/lub chaotycznie lub/i popada w zakłopotanie bądź występują inne okoliczności mogące wskazywać na krzywdzenie np. znalezienie materiałów pornograficznych z udziałem Dzieci w pokoju Osoby dorosłej.
3. W tej sytuacji należy uniemożliwić Dziecku oraz osobie podejrzewanej o Krzywdzenie dziecka oddalenie się z obiektu.
4. W uzasadnionych przypadkach można dokonać obywatelskiego zatrzymania osoby podejrzewanej. W takiej sytuacji należy trzymać tę osobę pod nadzorem co najmniej
dwóch osób ze strony organizatora lub co najmniej dwóch Pracowników obiektu w miejscu odosobnionym z dala od widoku innych gości obiektu.
5. W każdym przypadku należy zadbać o bezpieczeństwo Dziecka. Dziecko powinno przebywać pod opieką osoby ze strony organizatora lub Pracownika do czasu przyjazdu policji.
6. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że doszło do popełnienia Przestępstwa na szkodę dziecka z materiałem biologicznym sprawcy (sperma, ślina, naskórek), należy w miarę możliwości nie dopuścić, aby Dziecko myło się oraz jadło/piło do czasu przyjazdu policji.
7. Po odbiorze Dziecka przez policję należy zabezpieczyć materiał z monitoringu oraz inne istotne dowody (np. dokumenty) dotyczące zdarzenia i na wniosek służb przekazać ich kopię listem poleconym lub osobiście prokuratorowi lub policji.
8. Po interwencji należy opisać zdarzenie w karcie interwencji, której wzór stanowi załącznik Nr 4.

XI. Procedura zatrudniania osób w PCE

1. Wszystkie osoby pracujące z Dziećmi muszą być dla nich bezpieczne, co oznacza m.in., że ich historia zatrudnienia powinna wskazywać, że nie skrzywdziły w przeszłości żadnego Dziecka.
2. Każdą osobę zatrudnianą przez PCE należy obowiązkowo sprawdzić w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Sprawdzenie osoby w Rejestrze odbywa się poprzez wydruk wyników wyszukiwania osoby w Rejestrze z dostępem ograniczonym, który następnie wkładany jest do akt osobowych osoby sprawdzanej. Zakres danych osobowych niezbędnych do sprawdzenia osoby w Rejestrze znajduje się w Załączniku nr 5.
3. Wszyscy Pracownicy zatrudnieni w PCE, w tym osoby, które mogą mieć potencjalny kontakt z Dziećmi, powinny złożyć oświadczenie o braku karalności i o nietoczeniu się postępowań o czyny przeciwko Dzieciom – Załącznik nr 6.
4. Osoba zatrudniana w PCE, której obowiązki będą bezpośrednio związane z edukacją i wychowaniem dzieci przed nawiązaniem stosunku pracy ma obowiązek przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności.

XII. Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy Pracownikami a Dzieckiem

1. Zasada transparentności: wszystkie interakcje pomiędzy Pracownikami a Dziećmi powinny odbywać się w miejscach widocznych dla innych uczestników lub dorosłych. Prywatne rozmowy powinny odbywać się wyłącznie w obecności trzeciej osoby lub w otwartym, publicznym miejscu.
2. Zasada prywatności: Dzieci przebywające w schronisku mają prawo do prywatności. Pracownicy powinni wchodzić do pomieszczeń zajmowanych przez Dzieci (np. pokoi) wyłącznie po uprzednim zapukaniu i uzyskaniu zgody, chyba że istnieje uzasadnione zagrożenie zdrowia lub bezpieczeństwa.
3. Zakaz przebywania sam na sam: Pracownicy nie powinni pozostawać sam na sam z Dzieckiem w zamkniętych pomieszczeniach. W sytuacji, gdy indywidualna rozmowa jest konieczna, powinna się ona odbywać w otwartej przestrzeni, w miejscach wspólnych lub przy drzwiach otwartych.
4. Ograniczenie kontaktu fizycznego: należy unikać kontaktu fizycznego z Dziećmi, chyba że jest to absolutnie konieczne (np. udzielenie pierwszej pomocy). Wszelki kontakt fizyczny powinien być ograniczony do minimum i zawsze mieć na celu dobro Dziecka.
5. Zasada zgody: wszelkie działania, które wymagają interakcji z Dzieckiem (np. pomoc w zadaniach, organizacja gier), powinny odbywać się za wyraźną zgodą Dziecka. Dzieci powinny mieć możliwość wyrażenia swoich preferencji i granic.
6. Zasada niedyskryminacji i równości: wszystkie Dzieci powinny być traktowane równo, bez względu na płeć, pochodzenie, status społeczny, religię czy orientację seksualną. Pracownicy powinni zachować obiektywizm i unikać wszelkich form dyskryminacji.
7. Zachowanie profesjonalizmu: Pracownicy powinni utrzymywać profesjonalny dystans w relacjach z Dziećmi. Należy unikać nadmiernej zażyłości, spoufalania się, a także wszelkich działań mogących być odebranych jako niewłaściwe lub nieodpowiednie.
8. Kwestie higieniczne i opieka zdrowotna: Pracownicy powinni przestrzegać zasad higieny i zapewniać odpowiednie warunki sanitarno-higieniczne dla Dzieci. W sytuacjach wymagających interwencji zdrowotnej, Pracownicy powinni postępować zgodnie z procedurami, zapewniając jednocześnie prywatność Dziecka.
9. Zasady dotyczące komunikacji: komunikacja pomiędzy Pracownikami a Dziećmi powinna być jasna, uprzejma i szanująca granice. Pracownicy nie powinni używać wulgarnych, obraźliwych czy poniżających słów.
10. Procedury zgłaszania nieprawidłowości: Dzieci i ich opiekunowie powinni być poinformowani o procedurach zgłaszania nieprawidłowości. Pracownicy są zobowiązani do natychmiastowego zgłaszania wszelkich nieodpowiednich sytuacji lub zachowania Dyrektorowi.

XIII. Zasady bezpiecznego korzystania z mediów elektronicznych, w tym Internetu

1. Podczas pobytu w PCE, małoletni korzystający z mediów elektronicznych powinni być nadzorowani przez Osoby dorosłe. Ma to na celu zapobieganie dostępowi do nieodpowiednich treści oraz zapewnienie bezpiecznego korzystania z Internetu.
2. PCE udostępnia hasło do Wi-Fi Osobom dorosłym.
3. W dostępnych dla ogółu sieciach internetowych w PCE są zainstalowane programy filtrujące, które ograniczają dostęp do stron zawierających treści nieodpowiednie dla małoletnich (np. przemoc, pornografia).

XIV. Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku Dzieci

1. Ochrona danych osobowych Dziecka:
a) dane osobowe Dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/679,
b) Pracownik PCE w Brzesku ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem,
c) dane osobowe dane osobowe Dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów, uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów, d) Prracownik PCE w Brzesku może wykorzystać informacje o acownik PCE w Brzesku może wykorzystać informacje o DDziecku, w celach ziecku, w celach szkoleniowych lub edukacyjnych, wyłącznie z zachowaniem anonimowości szkoleniowych lub edukacyjnych, wyłącznie z zachowaniem anonimowości DDziecka ziecka w sposób uniemożliwiający identyfikację w sposób uniemożliwiający identyfikację DDziecka.ziecka. 22. Zasady ochrony wizerunku . Zasady ochrony wizerunku DDziecka:ziecka: a) PCE w Brzesku, uznaje pPCE w Brzesku, uznaje prawo rawo DDziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, ziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku zapewnia ochronę wizerunku DDziecka,ziecka, b) PPracownik PCE w Brzesku nie udostępnia informacji o racownik PCE w Brzesku nie udostępnia informacji o DDziecku i jego sytuacji ziecku i jego sytuacji rodzinnej osobom postronnym (np. przedstawicielom mediów),rodzinnej osobom postronnym (np. przedstawicielom mediów), c) PPracownik PCE w Brzesku uniemoracownik PCE w Brzesku uniemożliwia osobom postronnym utrwalanie wizerunku żliwia osobom postronnym utrwalanie wizerunku DDziecka (filmowanie, fotografowanie) na terenie ziecka (filmowanie, fotografowanie) na terenie PCEPCE bez pisemnej zgody bez pisemnej zgody RRodziców/opiekunów odziców/opiekunów DDziecka,ziecka, d) PPracownik PCE w Brzesku nie wypowiada się w kontakcie z osobami postronnymiracownik PCE w Brzesku nie wypowiada się w kontakcie z osobami postronnymi o sprawie o sprawie DDziecka lub opiekunie,ziecka lub opiekunie, e) PPrracownik PCE w Brzesku, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, może acownik PCE w Brzesku, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, może wypowiedzieć się w kontakcie z osobami postronnymi (np. przedstawicielami wypowiedzieć się w kontakcie z osobami postronnymi (np. przedstawicielami mediów) o sprawie mediów) o sprawie DDziecka lub jego opiekuna ziecka lub jego opiekuna –– po wyrażeniu pisemnej zgody po wyrażeniu pisemnej zgody przez przez RRodzica,odzica, f) upublicznienie przez upublicznienie przez PPrracownika PCE w Brzesku wizerunku acownika PCE w Brzesku wizerunku DDziecka, utrwalonegoziecka, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audiow jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio–wideo) wymaga pisemnej zgody wideo) wymaga pisemnej zgody RRodzica,odzica, g) utrwalenie wizerunku utrwalenie wizerunku DDziecka dokonuje się tylko przy użyciu urządzeń ziecka dokonuje się tylko przy użyciu urządzeń stanowiących własność placówki. Nie wykorzysstanowiących własność placówki. Nie wykorzystuje się do tego prywatnych tuje się do tego prywatnych aparatów i nośników.aparatów i nośników.